Ontwikkeling is het doorlopen van een reeks toestanden, door verandering een onomkeerbare, trapsgewijze of geleidelijke ontwikkeling naar een “hoger” niveau/toestand (progressie), steeds dichter bij het eindresultaat.
Van klein naar groot (groei) en van eenvoudig naar complex (differentiatie; complexere dingen kunnen) door rijping en leren (stimuleren, prikkelen, spelen, oefenen, e.d.) naar ontwikkeling.
Ontwikkelingspsychologie richt zich voornamelijk op de kinder- en jeugdjaren bij het beschrijven en verklaren van ontwikkelings-processen. Twee vragen zijn hierbij van belang:
- Welke toestanden worden doorlopen?
- Welke mechanismen zorgen voor de overgang van de ene naar de andere toestand?
De ontwikkelingspsychologie houdt zich bezig met de verandering van ervaring en gedrag gedurende de levensloop van de mens. De mens maakt vele veranderingen door, vooral gedurende de eerste twintig jaren van zijn leven. Het kind gaat door specifieke fasen heen en in die fasen kan er van alles misgaan. Een kind kan ook moeite hebben om de volgende stap of sprong te maken. Je zult als kindercoach van alles tegenkomen in de praktijk. Je hebt de theorie als kennis bij de hand.
De ontwikkeling kun je ook zien als het zichtbaar worden van de capaciteiten en talenten in de loop van het leven. Er moeten wel voorwaarden zijn vervuld om deze capaciteiten te kunnen ontwikkelen.
Een zuigeling beschikt bij de geboorte over belangrijke vermogens, maar die moeten nog tot ontplooiing worden gebracht. Dit gebeurt door het proces van ontwikkeling bij de mens, waarbij interne en externe factoren met elkaar in wisselwerking treden.