Algemene betekenissen

Boodschap in het midden
Kinderen tekenen wat in het nu belangrijk is in het midden van het blad. Niet alleen als eerste of groot, maar ook het midden van de tekening laat zien wat voor een kind belangrijk is. Als dat ook nog eens groter dan de rest en als eerste is getekend, weet je dat je goed zit.

Op zichzelf tekenen
Op zichzelf tekenen (ook zichtbaar in de puberteit en bij tatoeages) is een zelfbevestiging en eigenheid geven aan jezelf. Bijna alle kinderen kennen een fase waarin ze graag op zichzelf tekenen. Op hun handen, gezicht, lijf. Het is een teken van zelfbevestiging en eigenheid toekennen. ‘Kijk; dit ben ik!’ Door op zichzelf te tekenen willen ze zich onderscheiden van de rest.

Haar
Het tekenen van haren op een hoofd verwijst vaak naar kracht en mentale activiteit. Haar op het hoofd heeft meerdere betekenissen. Het geeft eigenheid aan de persoon, die wordt getekend. Veel gevoelige kinderen tekenen soms haren als ware het antennes voor alle prikkels uit de buitenwereld. Veel stevig haar kan ook wijzen op kracht (denk aan Samson en het afknippen van zijn haren). Vooral wijst het ook op veel activiteit in het hoofd. Mentale activiteit. Mogelijk een hoger IQ of prikkelgevoeligheid, piekeren.

Regenboog
Regenbogen staan vaak voor periodes van verandering. Zoveel regenbogen in tekeningen! Vooral bij meisjes en in de kleuterleeftijd zie je ze vaak terugkomen. Wat logisch is aangezien er in de kleutertijd erg veel verandert voor kinderen. Het loskomen van thuis (mama), de overgang van het naar school gaan en alles wat daarmee aan verandering plaatsvindt. Regenbogen staan voor periodes van verandering en overgang. Ook zie je weleens een beschermende boog om een of meerdere figuren heen staan. Behoefte aan verbinding, bescherming of afscherming kan dan aan de orde zijn.

Dieren, (sprookjes)figuren, getallen, voorwerpen
Deze in een tekening verwerkt zijn vaak symbolisch. Eigenlijk heeft alles in een tekening symbolische waarde in zich; figuren, dieren, voorwerpen, getallen, de bladspiegel. Deze kunnen dus op verschillende manieren geïnterpreteerd worden. Die waarde krijgt het als jij hem kunt toekennen en begrijpen wat het mogelijk zegt. De enige die (onbewust) weet wat het heeft getekend en waarom blijft het kind. Gelukkig kun je tegenwoordig heel gemakkelijk op internet onderzoek doen en informatie verzamelen. Doe jezelf een plezier en bewaar van ieder symbool in een bestand de betekenis zodat je het eenmalig hoeft te doen en het er later weer bij kunt pakken.

Rond raam
Een rond raam in het dak van een huis wordt ook wel een ‘zielevenster’ genoemd en staat symbool voor de ziel van het huis, de eigenheid van het huis. Is het je weleens opgevallen dat kinderen vaak een rond raampje tekenen in het dak/de zolder van hun huis? Bijzonder eigenlijk, want als je erover nadenkt, weet je dat de huizen van tegenwoordig zelden nog zulke ramen hebben. In sommige culturen wordt dit zielevenster ingebouwd zodat de ziel van een overleden persoon het huis kan verlaten. Dit wetende, kun je symbolisch zien dat een zielevenster suggereert dat ieder huis een innerlijk heeft. En dat ervaren we ook als we een huis binnen komen. In ieder huis voelt het anders. Zo ook ieder mens. Alsof het kind ‘thuis’ is in zijn huis (lichaam). Interessant is dan te zien hoe toegankelijk dit zielevenster is. Kun je zo naar binnen kijken of zit er versteviging voor (zelfbescherming)? Hoe makkelijk geeft een kind een kijkje in zijn ziel?

Confrontatie door tekenen
Soms laten kinderen onbewust dingen in een tekening weg waar ze in het dagelijks leven liever niet mee geconfronteerd worden. In tekeningen kom je opvallende dingen tegen zoals blokkades, vervormingen, kleurgebruik. Een van die dingen is weglatingen. Kinderen laten soms bewust of onbewust dingen weg in tekeningen. Dingen die ze (nog) niet aan kunnen zien, omdat het te pijnlijk is. Of dingen waar ze last van hebben, zouden willen dat het verdwijnt. In de tekening compenseren ze hun gevoel. In het dagelijks leven kun je niet zomaar je ‘vervelende’ broertje weg toveren, maar in een tekening wel. Het kan een kind helpen om op deze manier met zijn emoties om te gaan. Op deze manier creëert de psyche weer een balans.

Plaatst op het vel links of rechts
De linkerkant van het tekenblad wijst op het verleden en dat wat al in het kind aanwezig is. De energie die hiermee verbonden is, is de energie van het verleden. Dat wat is geweest. En ook wat al in het kind aanwezig is en tot uiting is gekomen aan mogelijkheden, vaardigheden, kennis. Een leuke vraag om jezelf te stellen is: welke richting heeft de dynamiek van een figuur? Op welke energie richt hij zich of in welke energie bevindt hij zich?

De rechterkant van het tekenblad wijst op de toekomst. Bij het lezen van een tekening kun je het blad in verschillende vlakken verdelen. Ieder deel van het blad staat symbool voor een bepaalde energie. Zo kun je vooral de rechterkant van het blad zien als toekomstgericht, de potentie aanwezig in het kind, de mogelijkheden, waar gaat het heen?

Navel of knoopjes
Het tekenen van een navel zegt iets over de band met de moeder. In menstekeningen kom je nog weleens ‘knoopjes’ en/of ‘navels’ tegen. Dit verwijst naar de band tussen moeder en kind. Vooral bij jonge kinderen zie je vaak een navel getekend en ook in menstekeningen van kinderen, die zich sterk met de mama verbonden voelen. Wanneer je een rijtje knoopjes ziet, is het leuk ze te tellen. Vaak komt het aantal overeen met de leeftijd van het kind.

Hart
Hartjes gaan vaak over aardig gevonden worden; erkenning en goedkeuring krijgen. Hartjes zie je vaak in tekeningen van meisjes. Wanneer kinderen een langere periode hartjes tekenen kan dat gaan over de behoefte aan goedkeuring en acceptatie; aardig gevonden willen worden. Ook is het een teken van verbinding. In tekeningen van kinderen van gescheiden ouders zie je nog weleens gebroken harten of een hart met twee kleuren. Krijg je een tekening van je kind met een hart? Het kan zijn dat hij wil laten zien hoe lief hij je vindt of dat hij het gevoel heeft dat hij iets goed te maken heeft.

Handen
Handen in een menstekening gaan over de manier van contact maken met de buitenwereld. Wanneer kinderen mensfiguren tekenen, is het leuk om te kijken naar de handen. Zijn deze zichtbaar getekend of niet? Zijn ze uitnodigend in het contact naar buiten gericht, zwaaien ze om aandacht of zitten ze weggestopt in de zakken? Kinderen, die wat meer moeite hebben met het maken van contact tekenen vaker de handen niet zichtbaar of dicht tegen het lichaam getekend. Kinderen die graag gezien worden, meer aandacht willen, tekenen vaak een ‘zwaaiende’ hand; ‘Zie je mij? Ik ben hier!’ Twee handen in de lucht geef vaak weer dat er een hulpvraag aanwezig is.

Geschreven tekst
Woorden in een tekening worden meestal gebruikt om ergens de nadruk op te leggen. Soms gebruiken kinderen woorden in hun tekening of willen heel graag dat er woorden bij hun tekening geschreven worden. Het is dan belangrijk voor hen, dat anderen begrijpen wat ze laten zien, voelen, ervaren, vinden. Je kunt je afvragen: wat maakt het zo belangrijk, dat jij wilt weten dat ik jou begrijp? Natuurlijk willen alle kinderen gezien en begrepen worden. Met woorden wordt hier de nadruk opgelegd en is het voor het kind extra belangrijk. Wat wil het kind duidelijk maken? Voelt het zich niet begrepen op plaatsen of door anderen? Of is het onderwerp dermate belangrijk voor hem, dat hij wil dat jij dat ziet? Een kind kiest het beeld dat hij nodig heeft in zijn ontwikkeling; om aan te groeien (als voorbeeld), zich mee te meten of zich tegen af te zetten.

Figuren
Kinderen tekenen veel verschillende dingen. Let je weleens op de symboliek, die ze gebruiken? Bijvoorbeeld welke figuren ze gebruiken? Eerder schreef ik al, dat kinderen voortdurend zoeken naar een psychische balans (onbewust). In tekeningen komt dit o.a. tot uiting in de figuren die ze gebruiken. Kinderen gebruiken het beeld, dat zij op dat moment goed kunnen gebruiken in hun ontwikkeling als uiting van hun emoties en om  zich zo verder te kunnen ontwikkelen. Interessant om te zien welke figuren je in een tekening tegen komt en wat dit figuur symbolisch vertegenwoordigt. Denk aan de Hulk, die als hij boos wordt, in een groot groen bijna beestachtig sterk mens verandert… Of een lief schattig elfje…

Kleur
Kleuren hebben een bepaalde energetische trilling, die overeenkomen met bepaalde emoties en hebben invloed op ons als mens. Door de energetische trilling, die overeenkomt met de trilling van bepaalde emoties kun je kleur gebruiken om gevoelens en sfeer te beïnvloeden. In Vrije scholen wordt hier bijvoorbeeld gebruik van gemaakt door jonge kinderen veel met warme, zachte roze achtige kleuren te omhullen, die doen denken aan de baarmoeder. Hoe ouder het kind, hoe meer wekkende kleuren gebruikt worden. Kleuren die wat feller en koeler zijn en daarmee meer het cognitieve vermogen aanspreken. Bepaalde kleuren komen dus overeen met bepaalde emoties. Door de betekenis van kleuren te weten kun je ook in een tekening herkennen, welke emoties een kind ervoer ten tijde van de tekening. Daarnaast kun je kleuren gebruiken voor het beïnvloeden van je gemoedstoestand door kledingstukken te dragen met een bepaalde kleur of de sfeer in ruimtes te beïnvloeden door ze te schilderen in een bepaalde kleur. Rood is een signaalkleur; een kleur die aandacht vraagt. Denk maar eens aan de verkeersborden. Daarnaast is het een warme, activerende kleur. Een kleur die heftige emoties kan uitdrukken. Het is een kleur die de aandacht trekt en die boze of zelfs agressieve gevoelens kan tonen. Ook zie je de kleur rood bij ontstekingen in het lichaam.

*meer informatie over symbolen, kleuren, getallen, vind je in de aanvullende cursus therapeutisch tekenen – symbolieken.