Figuren in tekeningen
Dieren
Hond
Positief: Vriendschap / loyaliteit / trouw / bescherming / samenwerking
Negatief: agressie / boosheid
Kat
Positief: Intuïtie / beschermer van kinderen / warmte / zachtaardigheid / vrede en liefde / Magie / transformatie / nieuwsgierigheid
Negatief: vrouwelijke boosaardigheid / jaloezie
Koe: moeder(lijk)
oersymbool van de Grote Moeder / vruchtbaarheid
Spin uit het web:
uit de verstrikking komen
Spinnenweb:
verstrikt raken
Vis:
Water / vruchtbaarheid / harmonie / rijkdom / balans tussen geest en emotie / geluk
Vogel
bevrijdend
Vlinder
ongebonden / losmakend / transformatie
* in de cursus Therapeutisch tekenen – Krachtdieren vind je meer informatie over verschillende dieren.
Natuur
Bergen
obstakels / hoge doelen / moeilijkheden zien
Bliksem
dreiging / ontlading / agressie
Bloem
bloei / ontluiken / harmonie / schoonheid / levensvreugde / levenskracht / jeugd en schoonheid
Ook de bloemenkleuren hebben vaak een eigen betekenis (zie hoofdstuk kleuren)
Boom
ik / ego / staan / wijsheid / bescherming / kracht / verlossing
De drie belangrijkste systemen van de bomen: de wortels, de stam en de takken staan parallel aan de menselijke ontwikkeling van lichaam, psyche en geest.
Donkere lucht/zwarte zon
Straf / bedreigend / onheil / schuldgevoel / sombere vooruitzichten dat boven het hoofd hangt
Gras, gewassen en planten
groei / hoop / vruchtbaar
Horizon
ver / dromerig / grens / (on)stoffelijk
Wanneer kinderen een horizon tekenen plaatsen ze zichzelf buiten het leven. Ze overzien van een afstand wat er gebeurt. Soms is dit nodig en kan een positief effect hebben op dat wat er op het moment in het leven van de tekenaar speelt. Kijk wat er aan de horizon getekend is en welke kleuren de tekenaar gebruikt. Zij geven meer informatie over de psyche van de tekenaar en de reden om van een afstand zijn leven te willen bezien.
Maan
vrouwelijk / het onbekende / intuïtie / wedergeboorte
Afnemende maan is duisternis en kwaad.
Wassende maan: de komst van licht en geluk
Regen
overspoelt de emotie
Wolken brengen regen. Dit is niet noodzakelijkerwijs slecht. Het hangt er vanaf of je die regen nodig hebt of niet. (zie ook water)
Regenboog
wensen / verbinding / universeel / voorspoed
Water
gevoelsleven / emoties / onderbewustzijn / onze verbeelding / communicatie / intuïtie
Water heeft altijd te maken met emoties, kijk naar het soort water dat er getekend is en de omgeving. Is het rustig water of zijn er hoge golven of een waterval? Als de golven hoog zijn kunnen ze overspoelen wellicht heeft de tekenaar een overweldigd en hulpeloos gevoel in zijn emotionele leven.
Helder water geeft aan dat hij ziet hoe hij verder moet gaan, troebel water betekent dat de tekenaar vastzit. Douchen betekent emotioneel vuil en oude denkwijzen verwijderen. Een waterval betekent echter dat je moet loslaten en krachtige emoties moet uiten.
Landschap
energetische rust of onrust
Bomen en planten hebben een rustgevende invloed op de omgeving. Veel mensen ervaren dit ook, of ze zich daar nu bewust van zijn of niet.
Let in de tekening op kleurgebruik en hoeveelheid aan bomen en planten, een ‘te’ vol landschap kan ook overweldigend zijn. Kan de tekenaar door de bomen het bos niet meer zien?
Wolk
Gedachten / (dag)dromen / openbaring / verandering / roze wolken, zijn symbolen van geluk
Donkere wolk(en)
Sombere gedachten / geen ‘licht’ kunnen zien / neerslachtigheid / boosheid / opgekropte emoties
Mist en nevel
Verhulling / het onbepaalde / niet helder (scherp) kunnen ‘zien’
Zon
bron / leven / vader / warmte / verlichting
Mensen
Genitaliën
Rond het 5e en 6e jaar worden seksuele symbolen openlijk getekend. Niet alleen als ze zichzelf tekenen, maar bijv. ook als ze hun ouders, broertje of zusje tekenen.
Het tekenen van seksuele kenmerken wijst op herkenning en verwerking van de eigen geslachtelijke identiteit en kenmerken. Er mag geen seksuele betekenis aan worden gegeven. Na het 9e jaar zijn gtekende seksuele symbolen een signaal voor verdere aandacht en vooral als het kind al enigszins is voorgelicht.
Handen
Kunnen in verschillende grootte en met vingers en al getekend worden. Met onze handen zijn we met de buitenwereld verbonden door aanraken en voelen.
Grote handen: kunnen wijzen op agressie van en naar de buitenwereld.
Kleine of verborgen handen: (achter de rug of in broekzak) kunnen aanwijzing zijn naar verlegenheid of problemen met sociale contacten.
Nadrukkelijke getekende nagels wijzen op agressieve gevoelens.
Haren
Meestal als streepjes bovenop het hoofd getekend. Bij de bewustwording van de eigen sekse worden meisjes met lange haren en jongens met korte haren getekend.
Haren betekenen van oudsher kracht, omdat haren snel groeien, heel sterk zijn en niet vergaan. De getekende haren gaan aanvankelijk gelijk op met de ontwikkeling van de ik-sterkte. Met nadruk getekende haren wijst vaak op een sterke denkfunctie: er gebeurt veel in het hoofd, bij sommige kinderen te veel! Het kind ervaart bewust of onbewust dat er een “activiteit” is ergens bovenin het hoofd.
Na 7 jaar: meer naar realiteit, kapsels als onderstreping van hun persoonlijkheid.
Kinderen met mediterrane achtergrond tekenen een vrouw vaak met een sluier en mannen met een snor of baard. Losse haren hebben van oudsher een seksuele betekenis. Gezichtsbeharing bij mannen is een teken van kracht en wijsheid.
Hoofddeksel
Vanaf ongeveer 6 jaar tekenen zowel jongens als meisjes mannen met een hoed of pet en vrouwen met lang haar.
Een hoed of pet benadrukt de persoonlijkheid. Het kind is zich meer bewust van zijn eigen identiteit. Van oudsher was een hoofddeksel een teken van macht. Een baseballpet, is een teken om je sterker te willen voelen en de eigen onzekerheid te willen verbergen. De pet is “cool”.
Kleding
Vanaf 6 jaar tekenen kinderen meestal kleding. Soms worden ook details van een bepaald kledingstuk op de buik getekend (een versiering van een trui of een riem van een broek).
Vanaf het moment dat de eigen sekse bekend en geaccepteerd is, worden in de mensentekeningen een jongen of een meisje met kleren aan getekend. Kleding geeft status aan wie je bent. Details wijzen op een sterke persoonlijkheid. Het kind is zich bewust van zichzelf. Ook hoort het gedetailleerd tekenen van kleding bij het gevoel een onderdeel te zijn van een gemeenschap (het collectief).
Knieën
Worden vaak met nadruk getekend. Dat is bijzonder omd
at dit bij andere gewrichten, zoals ellenboog, polsen, etc. praktisch niet voorkomt. Kniebuiging, eerbetoon, onderwerping van een hoogstaand persoon. De knie stijf houden betekent dat het kind zich niet wil buigen voor een idee of een persoon.
Mond
Deze wordt aanvankelijk als een streep getekend, daarna lippen, tanden, mond blij of verdrietig (expressie)
Tanden geven de mogelijkheid voedsel te “verslinden”. Vandaar de “agressieve” betekenis van tanden in de mond. De mond heeft grote betekenis bij het uiten van gevoelens (lucht, adem, psyche).
Navel
Een stip of een rondje dat bijna precies in het midden van de buik wordt getekend. Later worden er stippen of rondjes onder elkaar gezet. Het kind noemt dit vaak ‘knopen’. Meestal komen er niet meer dan 8 knopen onder elkaar.
Als een kind op kleuterleeftijd of ouder een navel tekent, kan dit betekenen dat het kind emotioneel nog sterk verbonden is met de moeder.
Rond het 6e jaar wordt de navel als ‘ik centrum-symbool’ vervangen door meerdere ‘knopen’ die in een rechte lijn van boven naar beneden worden getekend. Vaak komen het aantal knopen overeen met de leeftijd van het kind.
Na het 8e jaar tekenen kinderen geen knopen meer. Kinderen hebben dan een eigen persoonlijkheid ontwikkeld.
Nek
Omstreeks 6 jaar wordt de nek apart getekend met verticale lijnen tussen hoofd en lijf.
Het onderscheid tussen het hoofd (het intellect) en het lijf (het gevoel) wordt nu meer benadrukt. De wils-functie is nu goed ontwikkeld.
De nek wordt sterk benadrukt: innerlijke lichamelijke impulsen onder controle houden en er wordt voornamelijk vanuit het hoofd gehandeld. Ondersteuning door hand: onzekerheid.
Wanneer na het 7e levensjaar geen nek wordt getekend, kan dit betekenen dat de persoon geen controle heeft over de eigen wil (weinig wilskracht). Of dat de wil van het kind onderdrukt wordt (bijv. door een sterke autoriteit).
Neus
Deze wordt vrijwel gelijk met de ogen en de mond getekend in de kopvoeter. Een neus zien we in allerlei vormen. Het wordt pas bijzonder als een kind geen neus tekent.
Geen neus of vreemde neus: er zou een relatie kunnen zijn naar een verstoring van het primaire contact tussen moeder en kind; de “nestgeur” kan verstoord geweest zijn (hechtingsprobleem). Ook negatieve ervaringen op fysiek gebied (neusoperatie, bloedneus) of mishandeling (neusknijpen) zouden een oorzaak kunnen zijn dat een neus wordt “vergeten” of bizar getekend wordt.
Ogen
Het intense oogcontact tussen moeder en kind in het eerste uur na de geboorte is een belangrijke start voor een goede hechtingsrelatie.
Betekenis
Vanaf het 4e jaar tekenen kinderen een extra stip/rondje in het oog, de pupil. Zonder pupillen is de blik leeg. Het geeft het oog een ziel.
Vanaf 7 jaar kunnen lege ogen wijzen naar een innerlijk gevoel van leegte of een contactstoornis, zoals een vorm van autisme.
Meestal tekenen kinderen ogen die vooruit kijken. Maar soms ook ogen die naar links of naar rechts kijken. Dit kan wijzen op verlegenheid of onzekerheid. Kijk hierbij naar de actuele situatie van het kind.
Oren
Oren horen wat mag en niet mag. Uitwisseling tussen binnen- en buitenwereld. Oren worden getekend als het kind bewust hoort.
Als het kind “vergeet” oren te tekenen kan hij iets niet willen horen. Grote oren kan duiden dat het kind graag meeluistert, b.v. wat mensen met elkaar bespreken.
Vingers en tenen
Het kind wordt zich meer bewust van het complete lichaam. Vooral als het kind al tekenend 5 vingers en tenen telt.
Indien het kind zich vaak vergist in het aantal vingers of tenen dat het tekent, kan het zijn dat er iets is dat het kind uit evenwicht brengt.
Voeten
Worden aanvankelijk aangeduid met strepen en ronde tenen. Later komen de schoenen in beeld.
Bij staan en lopen zijn we verbonden met de aarde. Kan je vrij en zelfstandig bewegen. In een kindertekening laten de voeten en schoenen zien hoe het kind in de wereld staat.
Huis
Het huis weerspiegelt wie jij bent. Zie ook de verdere symbolen die het huis kenmerken (deur, ramen, schoorsteen etc.).
* Zie ook de cursus: Therapeutisch tekenen – het huis, voor meer verdieping en hoe een huis tekening te lezen.
Deuren/ramen
Wat emotioneel zichtbaar is
Een open deur is een uitnodiging voor anderen om makkelijk binnen te komen. Je kunt hier zeggen dat de tekenaar een open boek is en veel van zijn binnenwereld laat zien. Een dichte deur of ramen geeft aan dat de tekenaar erg gesloten is.
Eten/voedsel/maaltijd
emotionele en mentale voeding
Bepaalde voedingsmiddelen hebben specifieke betekenissen:
Brood = basisbehoefte voor overleving
Fruit en groente = vruchtbare en gezonde ideeën
Vlees en eiwitten = kracht
Zoetigheid = genot
Fastfood = impulsieve, ongezonde houdingen
Hek
grenzen bepalen / isoleren
Een hek bakent ‘iets’ af als persoonlijk bezit. Het kind kan zich in psychisch opzicht ook afbakenen.
Bijvoorbeeld een huis met hoge hekken kan betekenen dat een kind in een gezin zit dat zich weinig met de buitenwereld inlaat.
Rook – ventileren
warmte/leven
Een rokende schoorsteen geeft warmte in het huis, de kachel brandt. De tekenaar ervaart ‘warmte’ in zijn leven.
Raam met venster erin
zelfbescherming
Een raam dat gesloten kan worden geeft de tekenaar het gevoel zelf te kunnen bepalen wie hij naar binnen laat kijken.
Rond raam
ziel venster / spiritualiteit
Het ronde raam komt veel voor in kindertekeningen
terwijl die in het echt niet veel voorkomen. Het kan een symbool zijn voor een ziele-venster, (de ziel wordt gesymboliseerd door een cirkel.) Een rond raam ziet er uit als een oog. Een huis heeft een eigen ziel, een eigen innerlijk. Een open rond raam (zonder kruis) verwijst naar spiritualiteit.
Dak huis
Het driehoekig dag van een huis in een tekening kan staan voor de verbinding vader (linker lijn) moeder (rechter lijn) en kind (onderste lijn). De punten van de drie hoeken kunnen je veel vertellen over de gehechtheid en aansluiting die het kind met de vader en moeder maakt. Het kan ook laten zien hoe de verhoudingen tussen vader en moeder liggen (bovenste punt). (zie ook driehoek)
Fantasie figuren
Draak
Positief: geluk / bescherming
Negatief: gevaar / duivel(s) / kwaad
Kijk in de tekening naar het kleurgebruik en uitdrukking van de draak of deze geluk brengt of gevaar.
Eenhoorn
kracht / puurheid / gezondheid / geluk / vernieuwing / zuiverheid / transformatie
Elfje
waarheid / eerlijkheid / muzikaliteit / ijverigheid
Prins / Prinses
bewuste en onbewuste / intuïtie / liefde / romantiek
De prins staat symbool voor het bewuste, actie, licht en de prinses voor het onbewuste en intuïtieve, passieve, donker.
Reus
vader / overheersend / impulsieve (ongetemde) emoties / groot / angstaanjagend / meedogenloos
De reus symboliseert de impulsieve en ongetemde emoties en drijfveren van de mens. Een reus is ook het symbool van een vader die zijn kinderen onder de duim houdt.
Zeemeermin
tweestrijd / dromen najagen / moed / VOLG JE HART!
Voorwerpen
Hart
Verlangen / liefde
Bloedend hart: symboliseert het leiden
Gebroken hart: symbool voor een verloren liefde
Ook de kleur van het hartsymbool heeft een betekenis.
Roze staat voor romantische liefde
Rood voor hartstochtelijke liefde
Kruis
religieus / dood / verzoening /de vier windrichtingen / het Ego / tegengestelden
Ring
familiebanden / trouw / eenheid / verbinding / liefde / aanzien
Schelpen
rijkdom / inspiratie / creativiteit / rijkdom / geluk
Spiegel
ijdelheid / zelfkennis / ijdelheid
Spiraal
groei / leven / loslaten / levenscyclus
Bij het observeren van een tekenaar die een spiraal tekent kunnen deze van binnen naar buiten (klein naar groot) of andersom getekend worden.
Spiraal naar binnen gericht: betreft groei op het “ïk” bewustzijn
Spiraal naar buiten getekend: geeft groei naar buiten weer
Veer
bescherming / spiritualiteit / liefde
De kleur van de veren geven meer inzicht in de boodschap.
